Соли 2002 

ҚОНУНИ ҶУМҲУРИИ ТОҶИКИСТОН ДАР БОРАИ ФАЪОЛИЯТИ ОБУҲАВОШИНОСӢ

majmilli

(АМОҶТ с. 2002, №11, мод.741; с. 2006, №3, мод.167; с. 2007, №6, мод. 441; с. 2011, №12, мод.850; с.2014, №7,қ.2,мод.418; с. 2016,№7, мод.623)

 

Қонуни мазкур  асосҳои  ҳуқуқии  фаъолиятро  дар  соҳаи  обуҳавошиносӣ  муқаррар  намуда, ба таъмин  намудани  талаботи давлат, шахсони ҳуқуқию воқеӣ ба  маълумоти  обуҳавошиносӣ, инчунин  иттилоот дар  бораи  вазъи  муҳити зист равона  гардидааст.

 

Боби I

Муқаррароти умумӣ

 

         Моддаи 1. Мафҳумҳои асосӣ

Дар Қонуни мазкур  мафҳумҳои  асосии  зерин  истифода  бурда  мешаванд:

— фаъолияти обуҳавошиносӣ— раванди мушоҳидаи вазъи муҳити зист, ҷамъоварӣ, коркард, таҳлил, нигоҳдорӣ, пешниҳод, баамалбарории маълумот ва пешгўии тағйирёбии вазъи муҳити зист, инчунин корҳои таъсиррасонии фаъолона ба раванди обуҳавошиносӣ ва дигар равандҳои геофизикӣ;

— мониторинги муҳити табиии зист —  мушоҳидаи  дарозмўҳлат  ба  вазъи  муҳити зист,   ҳодисаҳои  табиии  дар  он  баамалоянда, инчунин  баҳодиҳӣ  ва  пешгўии  вазъи  он;

 — нуқтаи  статсионарии  мушоҳидавӣ  ба  вазъи  муҳити зист, (минбаъд  нуқтаи  статсионарии  мушоҳидавӣ) — маҷмўе, ки  қитъаи  замин ё як  қисми  акваторияи (қитьаи баҳр, дарё ва ғайра) дар  он  асбобу анҷом  ва таҷҳизотҳои барои муайян  кардани  хусусияти  муҳити зист   пешбинишударо  дар  бар  мегирад;

— нуқтаи  сайёри  мушоҳидавӣ  ба  вазъи  муҳити зист (минбаъд — нуқтаи сайёри мушоҳидавӣ) — маҷмўе, ки аз  платформаи (дастгоҳи  парвозкунанда  ё  дигар  воситаҳои  ҳаракат) дар  он  асбобу  анҷоми  барои  муайян  кардани  хусусияти  муҳити зист    насбшуда  иборат  аст;

— шабакаи  мушоҳидавӣ – маҷмўи нуқтаҳои мушоҳидавии  статсионарӣ  ва  сайёр, аз ҷумла ҷойҳои навбатдорӣ, стансияҳо, лабораторияҳо, марказҳо, идораҳои обуҳавошиносӣ, расадхонаҳо  барои мушоҳида  ба  равандҳои  физикӣ  ва  кимиёвии дар  муҳити зист ба  амалоянда ва муайян намудани хусусиятҳои ҳавошиносӣ, иқлимӣ, аэрологӣ, обшиносӣ,  яхшиносӣ гелиогеофизикию ҳавошиносии кишоварзии  пешбинишуда, инчунин  барои  муайян  кардани дараҷаи  ифлосшавии  ҳавои  атмосфера, хок ва иншооти обӣ;

— шабакаи  давлатии  мушоҳидавӣ – шабакаи мушоҳидавии  мақомоти  махсуси  ваколатдоркарашуда  дар  соҳаи  обуҳавошиносӣ ва  соҳаҳои  ба  он  наздик;

— иттилоот дар  бораи  вазъи  муҳити зист — маълумоте, ки  дар  натиҷаи  мониторинги  муҳити зист  ба  даст оварда мешавад;

— иттилооти таъҷилӣ — иттилооти  таъҷилан  интиқол додашаванда  оид  ба  ҳодисаҳои  хатарноки  табиӣ, тағйироти  ногаҳонии  амалӣ  ва пешбинишавандаи  обу  ҳаво  ва  ифлосшавии муҳити зист, ки  ба  ҳаёту  саломатии  аҳолӣ ва  муҳити зист  зарар  расонда метавонанд;

— маводи иттилоотӣ – иттилооти ҷамъбастшудаи дар натиҷаи таҳлили маълумот ба дастоварда шуда, ки барои паҳнкунӣ ва истифода пешбинӣ шудааст;

-иттилооти таъиноти умумӣ–иттилооти дастраси коркардшуда оид ба вазъи воқеӣ ва пешгуи шавандаи муҳити зист ва сатҳи олудашавии он;

— иттилооти махсус – иттилоот дар бораи обуҳавошиносӣ, ки дар асоси шартнома пешниҳод мешавад ва барои омодасозии он гузаронидани корҳои иловагӣ, аз ҷумла ҷамъоварӣ, коркард ва таҳлили иттилооти мазкур, зарур аст; (ҚҶТ аз 23.07.2016,№1345)

— таъсиррасонии фаъолона – таъсиррасонӣ ба равандҳои  ҳавошиносӣ ва  дигар  равандҳои  геофизикӣ  бо  мақсади  ба  танзим  даровардани  онҳо  ва  кам  кардани  зарари  эҳтимолӣ  аз  ин  равандҳо  ба  аҳолӣ  ва  иқтисодиёт;

 — ташкилотҳои  махсусгардондашудаи  таъсиррасонии  фаъолона  ба равандҳои ҳавошиносӣ — шахсони ҳуқуқие, ки растаниҳои  кишоварзиро  аз жола  ҳимоя  карда, боришот, парокандашавии  туман  ва  тармафароиро  ба  танзим  медароранд;

— стансияҳои  дурдаст – стансияҳое, ки  аз  маҳалҳои  аҳолинишини  шаҳру   деҳот  дар  масофаи  дур  ва  шароити  мураккаби  физикию  ҷуғрофӣ  воқеъ  гардида, бо онҳо  алоқаи  мунтазами  нақлиётӣ  вуҷуд  надорад.

 

Моддаи 2. Қонунгузории Ҷумҳурии Тоҷикистон дар бораи фаъолияти  обуҳавошиносӣ

Қонунгузории Ҷумҳурии Тоҷикистон дар бораи фаъолияти обуҳавошиносӣ ба Конститутсияи (Сарқонуни) Ҷумҳурии Тоҷикистон асос ёфта, аз Қонуни мазкур, дигар қонунҳои Ҷумҳурии Тоҷикистон ва санадҳои ҳуқуқии байналмилалие, ки аз тарафи Тоҷикистон эътироф шудаанд,  иборат мебошад.

 

Боби II

Танзим ва идораи давлатии фаъолияти обуҳавошиносӣ

 

Моддаи 3. Самтҳои асосии танзим ва идораи давлатии фаъолияти  обуҳавошиносӣ

Самтҳои асосии танзими давлатии фаъолияти обуҳавошиносӣ аз инҳо иборатанд:

— ташаккул  додан ва  таъмин  намудани  кори  шабакаи давлатии мушоҳидавӣ;

— таъмин  намудани  мақомоти  ҳокимияти  давлатӣ, Қувваҳои  мусаллаҳи  Ҷумҳурии Тоҷикистон,  инчунин  аҳолӣ  бо  иттилоот дар  бораи  вазъи  воқеӣ ва пешбинишавандаи  муҳити зист, аз  ҷумла  ахбори  таъҷилӣ;

— муайян  кардани  талабот  ба  маводи  иттилоотӣ;

— муайян  кардани  номгўи  корҳои дорои  аҳамияти  ҷумҳуриявӣ  дар соҳаи  обуҳавошиносӣ, ташкил  ва  таъмини  иҷрои  онҳо;

— ташаккул  додани  захираҳои  иттилооти  давлатӣ  дар соҳаи  обуҳавошиносӣ, таъсис  додан  ва ба  роҳ  мондани  кори  фонди  ягонаи  давлатии  маълумот  дар  бораи  муҳити табиии  зист;

— ташкил  ва  гузаронидани корҳо  оид  ба  таъсиррасонии  фаъолона ба равандҳои ҳавошиносӣ ва дигар равандҳои геофизикӣ, инчунин назорати давлатӣ ба  гузаронидани ин корҳо дар тамоми  қаламрави Ҷумҳурии  Тоҷикистон;

— таъмин  намудани  муҳофизати  шабакаи  мушоҳидавии  давлатӣ;

— иштирок  дар  ҳамкории  байналмилалии  Ҷумҳурии Тоҷикистон дар  соҳаи  обуҳавошиносӣ;

— додани иҷозатномаи (литсензия) фаъолият дар соҳаи обуҳавошиносӣ мутобиқи  қонунгузории  Ҷумҳурии Тоҷикистон.

 

         Моддаи 4. Идораи давлатии фаъолияти обуҳавошиносӣ

Идораи давлатии фаъолияти обуҳавошиносиро мақомоти ваколатдори Ҳукумати Ҷумҳурии Тоҷикистон  амалӣ мегардонад.

 

Моддаи 5. Салоҳияти Ҳукумати Ҷумҳурии Тоҷикистон оид ба фаъолияти  обуҳавошиносӣ

Салоҳияти Ҳукумати Ҷумҳурии Тоҷикистон оид ба фаъолияти обуҳавошиносӣ аз инҳо иборатанд:

— таъмини гузаронидани сиёсати ягонаи давлатӣ;

— қабули санадҳои меъёрии ҳуқуқӣ, ки шарту тартиби амалӣ гардонидани фаъолияти обуҳавошиносиро муайян менамоянд;

— ба амал баровардани сиёсати тарифӣ ва кредитию  молиявӣ;

— тасдиқи сохтори мақомоти ваколатдоршудаи идораи давлатӣ оид ба фаъолияти обуҳавошиносӣ;

— муайян кардани тартибу шартҳои гузаронидани мониторинги муҳити зист;

— ҳифз ва муайян кардани меъёрҳои бехатарӣ ҳангоми таҳқиқи ҳолати муҳити зист, инчунин дар раванди иҷрои он дар шароити махсус;

— муқаррар намудани тартиби ҷуброни зарар (зарари воқеӣ, фоидаи аздастдода) ва зарари расида дар раванди фаъолияти обуҳавошиносӣ;

— ташкили ҳамкории байналмилалӣ  дар фаъолияти обуҳавошиносӣ ва иштирок дар шабакаи байналмилалии обуҳавошиносӣ;

— ҳалли дигар масъалаҳои фаъолияти обуҳавошиносӣ мутобиқи қонунгузории Ҷумҳурии Тоҷикистон. (қҷт аз 03.03.06 №177)

 

Моддаи 6.  Ваколати мақомоти иҷроияи маҳаллии ҳокимияти давлатӣ  ба фаъолияти обуҳавошиносӣ

Ваколати  мақомоти иҷроияи маҳаллии ҳокимияти давлатӣ  оид ба фаъолияти обуҳавошиносӣ аз инҳо иборатанд:

— тасдиқи самтҳои барномаҳои маҳаллии соҳаи фаъолияти обуҳавошиносӣ;

— тасдиқи сметаи маблағгузорӣ ба барномаҳои маҳаллӣ, аз ҷумла ба фаъолияти истеҳсолию хоҷагӣ ва инкишофи инфрасохтори иҷтимоӣ, ки барои иҷрои ин барномаҳои мақомоти ҳудудии мақоми махсуси ваколатдори давлатӣ дар соҳаи фаъолияти обуҳавошиносӣ ҷалб карда шуданд;

-назорат ба фаъолияти шахсони ҳуқуқӣ ва воқеӣ, ки ба фаъолияти обуҳавошиносӣ дар ҳудуди тобеи онҳо машғуланд;

—  бо тартиби муқаррарӣ додани қитьаҳои замин ва объектҳои об барои ташкили шабакаҳои мушоҳидакунии (нуқтаҳои алоҳидаи статсионарии мушоҳидакунӣ) ҳолати муҳити зист;

— ҳалли дигар масъалаҳо мутобиқи қонунгузории Ҷумҳурии Тоҷикистон.   (ҚҶТ аз 26.07.2014, №1121), (ҚҶТ аз 23.07.2016,№1345)

 

Моддаи 7. Ваколати  мақомоти махсуси ваколатдори давлатӣ оид ба фаъолияти  обуҳавошиносӣ

Ваколати мақомоти махсуси ваколатдори давлатӣ оид ба  фаъолияти обуҳавошиносӣ аз инҳо иборатанд:

— гузаронидани сиёсати ягонаи давлатӣ, таҳия ва ба амал татбиқ намудани барномаҳои давлатӣ, кору чорабиниҳо оид ба фаъолияти обуҳавошиносӣ;

— тайёр намудани лоиҳаи санадҳои меъёрию ҳуқуқӣ, таҳия ва қабули методикаи муайян намудани тартиби мушоҳидаи ҳолати муҳити зист;

— ба роҳ мондани фаъолият ва инкишофи соҳаи обуҳавошиносии Ҷумҳурии Тоҷикистон;

— мутобиқ сохтани фаъолияти  субъектҳои соҳаи обуҳавошиносӣ, ки ба мақомоти давлатии обуҳавошиносии Ҷумҳурии Тоҷикистон дохил  намешаванд; (қҷт аз 03.03.06 №177)

— ҳамоҳангсозии пешбурд ва ҳалли масъалаҳои марбут ба таъғйир ёбии иқлим; (ҚҶТ аз 23.07.2016,№1345)

— ташкил ва таъмини системаи давлатии мушоҳидавӣ, ҷамъоварӣ, коркард, таҳлил, маҳфуздорӣ, пешниҳод ва ба амал баровардани маълумотҳо дар бораи ҳолати муҳити табиии зист;

— таъмини истифодабарандагон бо маълумоти воқеӣ ва пешгўӣ дар бораи ҳолати муҳити табиии зист, аз ҷумла маълумоти таъҷилӣ дар ин хусус;

— додани пешгўиҳои расмӣ, дигар маводи иттилоотӣ оид ба арзёбии ҳолати муҳити зист;

— ташкил ва гузаронидани таҳқиқоти илмӣ оид ба  баҳодиҳӣ ва пешгўии ҳолати муҳити  зист;

— ҳалли дигар масъалаҳо мутобиқи қонунгузории Ҷумҳурии Тоҷикистон. (қҷт аз 03.03.06 №177) (ҚҶТ аз 23.07.2016,№1345)

 

Боби III.

Фаъолияти обуҳавошиносӣ.

Объектҳо ва субъектҳои фаъолияти обуҳавошиносӣ

 

Моддаи 8. Принсипҳои фаъолияти обуҳавошиносӣ

Фаъолияти обуҳавошиносӣ бо риоя намудани принсипҳои зерин ба амал бароварда мешаванд:

— мушоҳидаи ҳаматарафа ва бефосила ба вазъи  муҳити зист;

— ягонагӣ ва муқоисашавандагии усулҳои мушоҳидакунӣ ба вазъи муҳити зист, инчунин усулҳои ҷамъкунӣ, коркард, нигоҳдорӣ ва паҳн намудани иттилооте, ки дар натиҷаи мушоҳидакунӣ ба даст оварда шудааст;

— бехатарии гузаронидани корҳо оиди таъсири фаъолона ба равандҳои ҳавошиносӣ ва дигар равандҳо;

— якҷоя кардани тартиби дохилидавлатӣ ва байналмилалии мониторинги муҳити зист;

— самаранокии истифодаи иттилоот дар бораи вазъи воқеӣ ва пешбинишавандаи муҳити зист;

— мутобиқати фаъолияти мақомоти обуҳавошиносӣ бо вазифаҳои ҳифзи саломатии аҳолӣ, ҳифзи муҳити зист ва таъмини амнияти экологӣ;

— пурра, дуруст ва сари вақт дастрас будани иттилоот дар бораи ҳолати воқеию  пешбинишавандаи муҳити зист ва самарабахш истифода бурдани он.

 

Моддаи 9. Объектҳои фаъолияти обуҳавошиносӣ

Ба объектҳои фаъолияти обуҳавошиносӣ иқлим, шароити ҳавошиносӣ ва обшиносӣ, тағйири муҳити зист дар натиҷаи таъсири омилҳои табиӣ ва антропогенӣ, дохил мешаванд.

 

Моддаи 10. Субъектҳои фаъолияти обуҳавошиносӣ

Субъекҳои фаъолияти обуҳавошиносӣ инҳо мебошанд:

— мақомоти махсуси ваколатдори давлатӣ дар соҳаи обуҳавошиносӣ ва ташкилотҳои минтақавии он;

— ташкилотҳои шабакаи мушоҳидакунӣ;

— дигар шахсони ҳуқуқӣ ва воқеие, ки фаъолияти обуҳавошиносиро дар асоси иҷозатнома (литсензия) ба амал мебароранд.

 

Моддаи 101. Ҳуқуқ ва ўҳдадориҳои кормандони мақомоти обуҳавошиносӣ

Кормандони мақомоти обуҳавошиносӣ ҳуқуқҳои зерин доранд:

— пўшидани  либоси махсус ва доштани нишони  фарқкунанда;

— гирифта гаштан, нигоҳ доштан ва истифодаи силоҳи ғайри низомии намуди худ муҳофизатӣ ҳангоми иҷрои вазифаҳои хизматӣ; (ҚҶТ аз 23.07.2016,№1345)

— ҳуқуқҳои дигаре, ки санадҳои меъёрии ҳуқуқӣ муқаррар кардаанд.

Кормандони мақомоти обуҳавошиносӣ ўҳдадориҳои зерин доранд:

— риоя намудани интизоми хизматӣ;

— таъмини ҳифзи моликияти давлатӣ;

— баланд бардоштани сатҳи касбӣ ва тахассусӣ;

— ўҳдадориҳои дигаре, ки санадҳои меъёрии ҳуқуқӣ муайян кардаанд. (қҷт. 26.12.2011 №786); (ҚҶТ аз 26.07.2014, №1121)

 

Боби IV. Асосҳо ва тартиби анҷом додани фаъолияти обуҳавошиносӣ

 

Моддаи 11.  Иҷозатномадиҳии фаъолияти обуҳавошиносӣ

Иҷозатномадиҳии  фаъолият дар соҳаи обуҳавошиносӣ ва соҳаҳои ба он алоқаманд, аз ҷумла иҷрои корҳои фаъолона таъсир расонидан ба ҳодисоту равандҳои обуҳавошиносӣ ва геофизикӣ, тибқи Қонуни Ҷумҳурии Тоҷикистон «Дар бораи иҷозатномадиҳӣ ба баъзе намудҳои фаъолият» амалӣ карда мещавад. (қҷт аз 03.03.06 №177; қҷт аз 13.06.07, №285)

 

Моддаи 12. Намудҳои мушоҳидаи вазъи муҳити  зист

Мушоҳидаи вазъи муҳити зист ба навъҳои зерин тақсим мешавад:

  • ҳавошиносии назди заминӣ;
  • обшиносӣ;
  • яхшиносӣ;
  • ҳавошиносии кишоварзӣ;
  • актинометрӣ ва тавозуни гармӣ;
  • аэрологӣ;
  • ҳавошиносии радиолокатсионӣ;
  • озонсанҷӣ;
  • дараҷаи ифлосшавии атмосфера, обҳо, хок, замин, қабати барф, олами наботот.

Мушоҳида ба вазъи муҳити зист нисбати дигар ҷузъиёти муҳити зист, инчунин дар шароити махсус ва ба мақсадҳои мудофиа низ сурат гирифта метавонад.

 

Моддаи 13. Фаъолияти мақомоти обуҳавошиносии Ҷумҳурии Тоҷикистон   дар соҳаи   ҳавошиносӣ

Фаъолияти мақомоти обуҳавошиносӣ дар соҳаи ҳавошиносӣ ба муайян кардани вазъият ва инкишофи ҳодисаҳои ҳавошиносӣ, равандҳои техногенӣ, физикӣ, кимиёвӣ ва дигар равандҳо дар атмосфера ҳангоми таъсири мутақобила бо дигар объектҳои муҳити зист нигаронида шудааст.

Бо мақсади ба даст овардани маълумотҳои ҳавошиносӣ дар баландиҳои дараҷаи стандартӣ ва махсуси атмосфера мушоҳидаи аэрологӣ гузаронида мешавад.

Барои омўхтани таъсири шароитҳои ҳавошиносӣ ба инкишофи зироатҳои кишоварзӣ ва парвариши ҳосил назорати ҳавошиносии кишоварзӣ анҷом дода мешавад.

Вазифаҳои асосии фаъолияти обуҳавошиносӣ дар соҳаи ҳавошиносӣ аз инҳо иборатанд:

— таъмин намудани ташкилотҳои пешгўи бо маълумотҳои зарурӣ барои тартиб додани пешгўии ҳамаи талаботи обуҳавошиносӣ ва огоҳ намудан аз шароитҳои номусоиди дарназардошта;

— огоҳ кардани мақомоти давлатӣ, шахсони ҳуқуқӣ ва воқеӣ аз ҳодисаҳои хавфнок ва табиии атмосфера ё равандҳои иқлимӣ, дигар тағйиротҳои ҳавошиносии муҳити зист;

— ҷамбасти маълумотҳои боэътимод дар бораи низоми ҳавошиносӣ ва радиатсионӣ дар ҳудуди Ҷумҳурии Тоҷикистон.

 

Моддаи 14. Фаъолияти мақомоти обуҳавошиносӣ дар соҳаи  обшиносӣ

Фаъолияти мақомоти обуҳавошиносӣ дар соҳаи обшиносӣ ба мақсади ҷамъоварии маълумот дар бораи ҳолати дарёҳо, кўлҳо, обанборҳо, каналҳо, дигар объектҳои об ва умуман дар бораи захираи оби рўи заминӣ, ки ба мақсадҳои зерин зарур аст, анҷом дода мешавад:

— қонеъ гардонидани талаботи аҳолӣ ва хоҷагии халқ ба маълумотҳои оид ба тағйирёбии низомҳои обшиносии  объектҳои об ва ҳодисаҳои хавфноки обшиносӣ;

— омўхтани қонуниятҳои фазоию муваққатии низоми обшиносӣ, бурдани ҳисоботи давлатии обҳо, кадастри об, ҳисоби захираҳои об ва тавозуни оби  ҳавзаҳо ва ҳудудҳои обӣ, баҳодиҳӣ ба таъсири фаъолияти хоҷагӣ ба низоми объектҳои об ва захираҳои об.

 

Моддаи 15. Мушоҳида ва назорати мақомоти обуҳавошиносӣ ба сатҳи ифлосшавии муҳити зист

Мақомоти обуҳавошиносӣ ба сатҳи ифлосшавии атмосфера, обҳои рўизаминӣ, хок, замин, олами наботот ва қабатҳои барф бо мақсади муайян намудани сарбории антропогении ин объектҳои муҳити зист аз ҳисоби партовҳои моддаҳои ифлоскунанда ва аз сарҳад воридшавии онҳо назорат ва мушоҳида мекунад, инчунин ба ифлосшавии радиоактивии атмосфера, об, хок, замин ва  таҳшинҳои зери замин мушоҳида ва назорат мебарад.

Номгўи моддаҳои ифлоскунандаро, ки онҳо мавриди мушоҳида ва назорат қарор мегиранд, Ҳукумати Ҷумҳурии Тоҷикистон муайян менамояд.

Моддаи 16. Фаъолияти обуҳавошиносӣ дар шароити махсус

Фаъолияти обуҳавошиносӣ дар шароити махсус (офатҳои табиӣ, фалокатҳо, садамаҳо ва дигар вазъиятҳои фавқулодда, барҳам додани оқибатҳои онҳо) қисми таркибии амали системаи давлатии пешгирӣ ва барҳамдиҳии оқибатҳои вазъияти фавқулоддаи табиӣ ва техногенӣ мебошад.

Ҳангоми офатҳои табиӣ, фалокатҳо ё садамаҳо, ки боиси ифлосшавии муҳити зист гардидаанд ё боиси он шуда метавонанд, мушоҳидаҳои иловагӣ ба тағйироти муҳити зист гузаронида мешавад.

Моддаи 17. Мониторинги ҳолати муҳити зист

Амалӣ намудани мушоҳидаҳо ва фаъолияти дигари пешбини намудаи моддаҳои 12-16 Қонуни мазкур аз ҷониби мақомоти обуҳавошиносӣ асоси мониторинги ҳолати муҳити зист ба ҳисоб меравад. (ҚҶТ аз 23.07.2016,№1345)

 

Моддаи 18. Нуқтаҳои шабакаҳои мушоҳидакунӣ ва ҳифзи онҳо

Воҳиди ибтидоии истеҳсолии системаи миллии обуҳавошиносӣ ва шабакаи байналмилалии обуҳавошиносӣ, ки дар бораи ҳолати муҳити зист бевосита маълумот гирифта, онро кор карда, ба марказҳои обуҳавошиносӣ пешниҳод менамояд, нуқтаи шабакаи мушоҳидакунӣ мебошад.

Вайрон кардан ё ба ҷои дигар кўчонидани нуқтаҳои шабакаҳои мушоҳидакунӣ, инчунин кушодани объектҳои нав ё бастани объектҳои амал- кунанда, ки ба шабакаи давлатии мушоҳидакунӣ дохил мешаванд, танҳо бо иҷозати мақомоти махсуси ваколатдори давлатӣ дар соҳаи фаъолияти обуҳавошиносӣ бо мувофиқаи мақомоти иҷроияи маҳаллии ҳокимияти давлатӣ сурат мегирад. (ҚҶТ аз 26.07.2014, №1121)

Бо мақсади ба даст овардани маълумоти боэътимод дар бораи гузариши равандҳои табиӣ дар ҷойҳои гузаронидани мушоҳидаи ҳолати муҳити зист дар  атрофи нуқтаҳои шабакаҳои мушоҳидакунӣ, минтақаҳои муҳофизатӣ ҷорӣ намуда, дар онҳо фаъолияти хоҷагӣ ва дигар фаъолият маҳдуд карда мешавад.

Тартиби муқарар кардани минтақаҳои муҳофизатӣ ва номгўи маҳдудиятҳои фаъолияти хоҷагӣ ва дигар фаъолиятро дар онҳо Ҳукумати ҶумҳурииТоҷикистон муайян  менамояд.

Барои ҷойгиркунии шабакаҳои мушоҳидакунӣ ҷудо кардани қитъаҳои замин ва акваторияи обӣ мутобиқи қонунгузории Ҷумҳурии Тоҷикистон сурат мегирад.

Соҳибони заминҳо, заминистифодабарандагон ва дигар истифодабарандагони табиат, ки дар қитъаҳои замини онҳо нуқтаҳои шабакаҳои мушоҳидакунӣ ҷойгир шудаанд, ўҳдадоранд барои ба ин нуқтаҳо омада анҷом додани корҳои мушоҳидавӣ, интихоби намунаҳо, таъмиру барқарорсозӣ ва дигар корҳо имконият фароҳам оваранд.

 

Моддаи 19. Маблағгузорӣ ба фаъолияти обуҳавошиносӣ

Таъминоти молиявии фаъолияти давлатии обуҳавошиносӣ аз ҳисоби маблағҳои зерин сурат мегирад:

  • буҷети давлатӣ;

—  маблағҳои махсуси ҳифзи муҳити зист; (ҚҶТ аз 23.07.2016,№1345)

  • манбаҳои дигари манънакардаи қонунгузории Ҷумҳурии Тоҷикистон.

Фаъолияти обуҳавошиносӣ мумкин аст дар асоси шартнома аз рўи фармоишҳои шахсони ҳуқуқӣ ва воқеъӣ бидуни расондани зарар  ба иҷрои ҳаҷми корҳое, ки аз ҳисоби буҷет маблағгузорӣ мегардад, низ иҷро карда шавад.

Корҳо дар соҳаи обуҳавошиносӣ ҳангоми барҳам додани оқибатҳои вазъияти фавқулода аз ҳисоби буҷети давлатӣ ва дигар манбаҳои манънакардаи қонунгузории Ҷумҳурии Тоҷикистон маблағгузорӣ карда мешаванд.

 

Боби V.

Иттилоот  дар  бораи  вазъи  муҳити зист

 

Моддаи 20. Категорияҳои  дастрасшавии иттилоот дар  бораи вазъи муҳити зист ва маводи иттилоотӣ

Иттилоот  дар бораи вазъи муҳити зист ва  маводи  иттилоотӣ ошкоро  ва  ба ҳама дастрас  мебошад, ба  истиснои  иттилоот, ки мувофиқи қонунгузории Ҷумҳурии Тоҷикистон ба категорияи  дастрасшавии  маҳдуд  мансуб  дониста  шудааст.

Иттилооти таъиноти  умумӣ  ба  гурўҳи  захираҳои  ҷумҳуриявии  иттилоот   дар  соҳаи  обуҳавошиносӣ мансуб  дониста  мешавад.

 

Моддаи 21. Фонди  ягонаи  давлатии  маълумот  дар бораи вазъи  муҳити зист

Фонди ягонаи давлатии  маълумот дар  бораи  вазъи  муҳити зист, дар асоси ҷамъкунӣ, коркард, баҳисобгирӣ, нигоҳдорӣ ва паҳн намудани иттилооти барасмиятдаровардашуда  дар бораи  вазъи  муҳити зист   ташаккул  меёбад.

Таркиб ва сохтори маълумоти барасмиятдаровардашуда дар  бораи вазъи  муҳити зист, инчунин  тартиби  ташаккул  додан  ва ихтиёрдорӣ кардани  фонди  ягонаи  давлатии  маълумотро  дар бораи  вазъи  муҳити зист Ҳукумати  Ҷумҳурии  Тоҷикистон  муайян  мекунад.

 

Моддаи 22. Тартиби  пешниҳод кардани иттилоот дар бораи вазъи муҳити зист аз тарафи  шахсони ҳуқуқӣ ва воқеӣ

Пешниҳод кардани иттилоот дар бораи вазъи муҳити зист, аз тарафи шахсони ҳуқуқӣ ва воқеӣ ба  мақомоти махсуси ваколатдори давлатӣ дар соҳаи обуҳавошиносӣ бо тартиби муқаррарнамудаи Ҳукумати Ҷумҳурии Тоҷикистон амалӣ гардонида мешавад.

 

Моддаи 23. Шартҳои ба истифодабарандагон (истеъмолкунандагон) пешниҳод намудани иттилоот ва маводи  иттилоотӣ дар бораи вазъи муҳити зист

Иттилоот ва  маводи  иттилоотӣ дар  бораи  вазъи муҳити зист ба  истифодабарандагон  бепул, инчунин дар асоси шартномаҳо мувофиқи қонунгузории Ҷумҳурии Тоҷикистон пешниҳод карда  мешавад.

Иттилооти таъиноти умумӣ ба истифодабарандагон  дар шакли матнҳо ба тарзи хаттӣ, таблитсаҳо ва  ҷадвалҳо  ба  воситаи  алоқаи  почта, тавассути  воситаҳои  ахбори умум  ва алоқаи электронӣ мувофиқи  тартиби иттилооти доимӣ ё аз рўи дархости истифодабарандагон  расонида мешавад.

Иттилооти махсус дар бораи вазъи муҳити зист ба  истифодабарандагон  дар  асоси  шартнома  расонида  мешавад.

Мақомоти махсус  ваколатдори  давлатӣ  дар соҳаи обуҳавошиносӣ вазифадораст, ки ба истифодабарандагон  ба таркиби иттилооти  пешниҳодшуда  оид  ба  вазъи муҳити зист, дар бораи  шаклҳои расонидани ин иттилоот ба ташкилотҳое, ки ба  истифодабарандагон хизмати ахборотӣ мерасонанд,  маълумот  диҳад.

Тартиби пешниҳод  намудани иттилоот дар  бораи вазъи муҳити зист аз  тарафи  шахсони ҳуқуқӣ ва  воқеӣ  давлатҳои хориҷӣ бо шартномаҳои байналмилалии Ҷумҳурии  Тоҷикистон ва дигар санадҳои  меъёрию ҳуқуқии Ҷумҳурии Тоҷикистон  муқаррар карда  мешаванд.

Боби 51.

Ҳамкории байнал милалии Ҷумҳурии Тоҷикистон дар соҳаи обуҳавошиносӣ

 

Моддаи 231. Ҳамкории байналмилалии Ҷумҳурии Тоҷикистон дар соҳаи обуҳавошиносӣ

Ҳамкории байналмилалии Ҷумҳурии Тоҷикистон дар соҳаи обуҳавошиносӣ дар асоси шартномаҳои байналмилалии Ҷумҳурии Тоҷикистон амалӣ карда мешавад.Ҷумҳурии Тоҷикистон ба ташаккул ва рушди шабакаҳои байналмилалии мушоҳидавӣ ва мубодилаи иттилооти байналмилалӣ дар бораи муҳити зист ва сатҳи олудашавии он мусоидат менамояд.

Мақомоти махсуси ваколатдори давлатӣ оид ба фаъолияти обуҳавошиносӣ ҳифзи манфиатҳои Ҷумҳурии Тоҷикистон ва танзими фаъолияти шахсони ҳуқуқиро, новобаста ба шакли ташкилию ҳуқуқӣ ва шахсони воқеиро ҳангоми амали созии ҳамкориҳои байналмилалӣ дар соҳаи обуҳавошиносӣ, таъмин месозад.

Тартиби иштироки мақомоти махсуси ваколатдори давлатӣ оид ба фаъолияти обу ҳавошиносӣ дар ҳамкории байналмилалии Ҷумҳурии Тоҷикистон, аз ҷумла дар мубодилаи иттилоотоид ба вазъи муҳити зист, дар асоси шартномаҳои байналмилалии Ҷумҳурии Тоҷикистон, Қонуни мазкур ва дигар санадҳои меъёрии ҳуқуқии Ҷумҳурии Тоҷикистон  муайян  карда  мешавад. (ҚҶТ аз 23.07.2016,№1345)

 

 

 

Боби VI.

Муқаррароти хотимавӣ

 

Моддаи 24. Назорати давлатӣ ба амалӣ гаштани фаъолияти  обуҳавошиносӣ

Вазифаи назорати давлатӣ ба амалӣ гаштани фаъолияти обуҳавошиносӣ аз ҷониби ҳамаи иштирокдорони он новобаста ба шаклҳои моликият ва тобеъият иҷро намудани талаботи қонунгузории Ҷумҳурии Тоҷикистон  дар бораи фаъолияти обуҳавошиносӣ мебошад.

Ба амалӣ гаштани фаъолияти обуҳавошиносӣ мақомоти махсуси ваколатдори давлатӣ дар соҳаи фаъолияти обуҳавошиносӣ ва мақомоти ҳудудии он бо тартиби муқарраркардаи Ҳукумати Ҷумҳурии Тоҷикистон  назорати давлатӣ мебаранд.

 

Моддаи 25. Ҳалли баҳсҳо байни иштирокдорони фаъолияти обуҳавошиносӣ

Баҳсҳои байни истеҳсолкунандагон ва истифодабарандагони маълумот дар бораи ҳолати муҳити зист бо тартиби судӣ баррасӣ мешаванд.

Моддаи 26. Ҷавобгарӣ барои вайрон кардани Қонуни  мазкур

Шахсони ҳуқуқӣ ва воқеӣ, ки талаботи Қонуни мазкурро вайрон мекунанд, тибқи қонунгузории Ҷумҳурии Тоҷикистон  ба ҷавобгарӣ кашида мешаванд.

Моддаи 27.  Тартиби мавриди амал қарор додани Қонуни мазкур

Қонуни мазкур пас аз интишори расмиаш мавриди амал қарор дода шавад.

Президенти Ҷумҳурии Тоҷикистон                                 Э.Раҳмонов

ш.Душанбе, 2 декабри соли 2002

№ 86         

ШАРИКОН: